شیمی درمانی چیست؟

شیمی درمانی چیست؟

شیمی درمانی یکی از روش‌های رایج درمان سرطان است که با استفاده از داروهای شیمیایی قوی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی انجام می‌شود. این داروها با هدف متوقف کردن رشد و تکثیر سلول‌های سرطانی عمل می‌کنند و در نهایت آنها را از بین می‌برند.

شیمی درمانی می‌تواند به تنهایی یا در کنار سایر روش‌های درمانی مانند جراحی و پرتودرمانی استفاده شود. نوع و دوز داروهای شیمی درمانی، نحوه تجویز آنها و مدت زمان درمان، به نوع سرطان، مرحله بیماری و وضعیت سلامتی بیمار بستگی دارد.

نحوه عملکرد شیمی درمانی:

داروهای شیمی درمانی از طریق جریان خون به تمام نقاط بدن می‌رسند و سلول‌های سرطانی را در هر جایی که باشند، هدف قرار می‌دهند. این داروها با سلول‌های سرطانی به روش‌های مختلفی عمل می‌کنند، از جمله:

• آسیب به DNA سلول‌های سرطانی: DNA سلول‌ها حاوی دستورالعمل‌هایی برای رشد و تکثیر سلول‌ها است. داروهای شیمی درمانی می‌توانند به DNA سلول‌های سرطانی آسیب برسانند و از این طریق جلوی رشد و تکثیر آنها را بگیرند.
• جلوگیری از تقسیم سلول‌های سرطانی: برخی از داروهای شیمی درمانی می‌توانند پروتئین‌هایی را که برای تقسیم سلول‌ها ضروری هستند، مسدود کنند. این امر باعث می‌شود که سلول‌های سرطانی نتوانند تکثیر شوند و در نهایت از بین بروند.
• ایجاد آپوپتوز (مرگ برنامه‌ریزی شده سلول): برخی از داروهای شیمی درمانی می‌توانند سلول‌های سرطانی را وادار به خودکشی (آپوپتوز) کنند. آپوپتوز یک فرآیند طبیعی در بدن است که سلول‌های آسیب‌دیده یا غیرطبیعی را از بین می‌برد.

انواع داروهای شیمی درمانی:

انواع مختلفی از داروهای شیمی درمانی وجود دارد که هر کدام به روش خاصی عمل می‌کنند. برخی از داروهای شیمی درمانی رایج عبارتند از:

• آلکالوئیدهای گیاهی: این داروها از گیاهان به دست می‌آیند و می‌توانند DNA سلول‌های سرطانی را تخریب کنند.
• آنتی‌متابولیت‌ها: این داروها با جایگزینی مواد مغذی ضروری برای سلول‌ها، از رشد و تکثیر آنها جلوگیری می‌کنند.
• عامل‌های آلکیله کننده: این داروها با ایجاد پیوندهای شیمیایی در DNA سلول‌ها، به آنها آسیب می‌رسانند.
• داروهای ضد تومور: این داروها با مسدود کردن پروتئین‌هایی که برای رشد و تکثیر سلول‌ها ضروری هستند، عمل می‌کنند.
• داروهای ضد آنژیوژنز: این داروها با مسدود کردن تشکیل رگ‌های خونی جدید، از رسیدن خون و مواد مغذی به تومور جلوگیری می‌کنند.

روش‌های تجویز شیمی درمانی:

داروهای شیمی درمانی می‌توانند به روش‌های مختلفی تجویز شوند، از جمله:

• داخلی وریدی (IV): این روش رایج‌ترین روش تجویز داروهای شیمی درمانی است. داروها از طریق یک سوزن یا لوله کوچک به داخل ورید تزریق می‌شوند.
• خوراکی: برخی از داروهای شیمی درمانی به صورت قرص یا کپسول هستند که می‌توان آنها را به صورت خوراکی مصرف کرد.
• عضلانی: برخی از داروهای شیمی درمانی به صورت عضلانی تزریق می‌شوند.
• داخلی نخاعی: برخی از داروهای شیمی درمانی به داخل فضای نخاعی تزریق می‌شوند.

عوارض جانبی شیمی درمانی:

شیمی درمانی می‌تواند عوارض جانبی مختلفی ایجاد کند، از جمله:

• ریزش مو: داروهای شیمی درمانی می‌توانند به فولیکول‌های مو آسیب برسانند و باعث ریزش مو شوند.
• ضعف و خستگی: شیمی درمانی می‌تواند باعث ضعف و خستگی شدید شود.
• تهوع و استفراغ: برخی از داروهای شیمی درمانی می‌توانند باعث تهوع و استفراغ شوند.
• اسهال: برخی از داروهای شیمی درمانی می‌توانند باعث اسهال شوند.
• زخم دهان: برخی از داروهای شیمی درمانی می‌توانند باعث ایجاد زخم در دهان شوند.
• افزایش خطر عفونت: شیمی درمانی می‌تواند سیستم ایمنی بدن را ضعیف کند و خطر ابتلا به عفونت را افزایش دهد.

مزایای شیمی درمانی:

شیمی درمانی می‌تواند مزایای مختلفی برای