ضربان قلب نشان دهنده ی سلامتی قلب است. تپش های نامنظم یا غیرطبیعی قلب می تواند نشانه ای از بیماری های قلبی باشد. در این مقاله به بررسی علائم ضربان قلب خطرناک و نرمال و همچنین راه های مراقبت از قلب می پردازیم. علائمی مانند تپش قلب ناگهانی و شدید، ضربان قلب نامنظم، تاکی کاردی و برادی کاردی می تواند نشان دهنده ی مشکل قلبی باشد. در صورت مشاهده ی هر یک از این علائم باید به پزشک مراجعه کرد. با داشتن سبک زندگی سالم مانند ورزش منظم، رژیم غذایی سالم، کنترل وزن، ترک سیگار، کنترل استرس و معاینات منظم می توان از سلامت قلب محافظت کرد.
ضربان قلب: مرز بین خطر و سلامتی
ضربان قلب، نشان دهنده ی نظم و قدرت عضله ی حیاتی بدنمان است. هر تپش، پیامی از زندگی را به اقصی نقاط بدن میفرستد. اما گاه، این نظم به هم میریزد و تپشهای قلب، زنگ خطری برای سلامتی به صدا در میآورند. در این مقاله، به بررسی نشانههای ضربان قلب خطرناک و نرمال میپردازیم تا بتوانیم با آگاهی بیشتر، از سلامت قلب خود محافظت کنیم.
ضربان قلب نرمال:
قلبی سالم در حالت استراحت، در افراد بالغ بین 60 تا 100 بار در دقیقه میتپد. البته این عدد میتواند تحت تاثیر عواملی مانند سن، جنسیت، سطح تناسب اندام و شرایط جسمانی، اندکی بالا و پایین شود. به عنوان مثال، در ورزشکاران حرفهای، ممکن است در حالت استراحت، ضربان قلبی پایینتر از 60 مشاهده شود.
عوامل متعددی میتوانند ضربان قلب را به طور موقت افزایش یا کاهش دهند. فعالیت بدنی، استرس، هیجان، مصرف کافئین و الکل، و تغییرات دمایی، از جمله این عوامل هستند.
نشانههای ضربان قلب خطرناک:
تپش قلب ناگهانی و شدید: اگر به طور ناگهانی احساس کنید که قلبتان با شدت زیادی میتپد، به گونهای که گویی در قفسه سینه تان میلرزد، این میتواند نشانهای از آریتمی قلبی (اختلال ریتم قلب) باشد. آریتمیهای خطرناک میتوانند منجر به سرگیجه، تنگی نفس، درد قفسه سینه و حتی ایست قلبی شوند.
ضربان قلب نامنظم: اگر ضربان قلبتان نامنظم یا غیرقابل پیشبینی به نظر میرسد، به طوری که گویی ریتم ثابتی ندارد، این میتواند نشانهای از فیبریلاسیون دهلیزی یا دیگر انواع آریتمی باشد.
ضربان قلب خیلی بالا (تاکی کاردی): اگر ضربان قلبتان به طور مداوم برای مدت زمان طولانی (مثلا بیشتر از چند دقیقه) از 100 ضربه در دقیقه بالاتر رود، به خصوص اگر در حالت استراحت یا هنگام انجام فعالیتهای سبک باشید، میتواند نشانهای از یک مشکل قلبی زمینهای مانند بیماری عروق کرونر، نارسایی قلبی یا پرکاری تیروئید باشد.
ضربان قلب خیلی پایین (برادی کاردی): اگر ضربان قلبتان به طور مداوم برای مدت زمان طولانی (مثلا بیشتر از چند دقیقه) از 60 ضربه در دقیقه پایینتر باشد، به خصوص اگر همراه با علائمی مانند سرگیجه، خستگی یا تنگی نفس باشد، میتواند نشانهای از یک مشکل قلبی زمینهای مانند بلوک قلبی یا کمکاری تیروئید باشد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت مشاهده هر یک از نشانههای ضربان قلب خطرناک، به خصوص اگر با علائمی مانند درد قفسه سینه، تنگی نفس، سرگیجه یا غش همراه باشد، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید. تشخیص دقیق علت تپش قلب نامنظم یا غیرطبیعی توسط پزشک و با انجام معاینات و آزمایشات لازم صورت میگیرد. درمان نیز بسته به علت زمینهای، میتواند شامل دارو، pacemaker یا defibrillator باشد.
مراقبت از قلب:
با اتخاذ سبک زندگی سالم، میتوانید از سلامت قلب خود محافظت کنید و خطر ابتلا به مشکلات قلبی را کاهش دهید.
- ورزش منظم: حداقل 150 دقیقه در هفته فعالیت هوازی با شدت متوسط داشته باشید.
- رژیم غذایی سالم: از مصرف غذاهای پرچرب، پرنمک و فرآوری شده خودداری کنید و به جای آن، از میوهها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئینهای کمچرب بیشتر استفاده کنید.
- کنترل وزن: اگر اضافه وزن دارید یا چاق هستید، با مشورت پزشک برای کاهش وزن خود اقدام کنید.
- ترک سیگار: سیگار کشیدن یکی از مهمترین عوامل خطر برای بیماریهای قلبی است.
- کنترل استرس: استرس را با روشهای سالم مانند ورزش، مدیتیشن یا یوگا مدیریت کنید.
- معاینات منظم: به طور مرتب برای معاینات قلبی به پزشک مراجعه کنید، به خصوص اگر سابقه خانوادگی بیماریهای قلبی دارید یا در معرض خطر ابتلا به این بیماریها هستید.