سرطان روده بزرگ، یکی از شایعترین سرطانها در جهان، با افزایش سن، سابقه خانوادگی، پولیپ و سبک زندگی ناسالم خطر ابتلا به آن افزایش مییابد. علائم آن شامل تغییر در عادات روده، خونریزی مقعدی و درد شکم است. تشخیص با کولونوسکوپی، آزمایش خون و تصویربرداری انجام میشود. درمان شامل جراحی، شیمیدرمانی، پرتودرمانی و ایمونوتراپی است. غربالگری منظم، رژیم غذایی سالم، وزن ایدهآل، ورزش و ترک سیگار در پیشگیری از آن موثر هستند. با وجود پیشرفتها، در ایران سالانه افراد زیادی بر اثر این بیماری جان خود را از دست میدهند. خبر خوب این است که سرطان روده بزرگ با تشخیص زودهنگام و درمان مناسب، قابل درمان است.
سرطان روده بزرگ: غولی که با غربالگری قابل مهار است
سرطان روده بزرگ، که به سرطان کولورکتال نیز معروف است، یکی از شایعترین انواع سرطان در جهان است. این بیماری زمانی رخ میدهد که سلولهای غیرطبیعی در روده بزرگ به طور غیرقابل کنترلی رشد میکنند.
عوامل خطر:
- سن: خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ با افزایش سن به طور قابل توجهی افزایش مییابد.
- سابقه خانوادگی: اگر یکی از اعضای خانواده درجه یک شما به سرطان روده بزرگ مبتلا شده باشد، خطر ابتلای شما نیز افزایش مییابد.
- پولیپهای روده بزرگ: پولیپها، رشدهای خوشخیم یا پیشسرطانی در روده بزرگ هستند که میتوانند با گذشت زمان به سرطان تبدیل شوند.
- بیماریهای التهابی روده: بیماریهایی مانند کولیت زخمی و بیماری کرون خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش میدهند.
- سبک زندگی: رژیم غذایی کم فیبر، چاقی، مصرف سیگار و عدم فعالیت بدنی همگی میتوانند خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش دهند.
علائم:
- تغییر در عادات روده، مانند اسهال، یبوست یا مدفوع خونی
- خونریزی مقعدی
- درد یا گرفتگی شکم
- نفخ
- احساس سیری زودرس
- کاهش وزن بدون دلیل
تشخیص:
- کولونوسکوپی: در این روش، یک لوله نازک با دوربین به داخل روده بزرگ فرستاده میشود تا به دنبال پولیپ یا تومور باشد.
- آزمایش خون: برخی از آزمایشات خون میتوانند وجود پروتئینهای خاصی را در خون که با سرطان روده بزرگ مرتبط هستند، نشان دهد.
- سی تی اسکن یا ام آر آی: این آزمایشات میتوانند به بررسی گسترش سرطان به سایر قسمتهای بدن کمک کنند.
درمان:
- جراحی: رایجترین درمان برای سرطان روده بزرگ، جراحی برای برداشتن قسمت affected of the colon is surgery.
- شیمی درمانی: از داروها برای از بین بردن سلولهای سرطانی استفاده میشود.
- پرتودرمانی: از پرتوهای X یا ذرات پرانرژی برای از بین بردن سلولهای سرطانی استفاده میشود.
- ایمونوتراپی: این نوع درمان از سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با سرطان استفاده میکند.
پیشگیری:
- غربالگری منظم: افراد 50 ساله و بالاتر باید به طور منظم برای سرطان روده بزرگ غربالگری شوند.
- رژیم غذایی سالم: مصرف میوه، سبزیجات، غلات کامل و حبوبات را افزایش دهید و مصرف گوشت قرمز و فرآوری شده را کاهش دهید.
- حفظ وزن سالم
- ورزش منظم
- ترک سیگار
آمار:
- سرطان روده بزرگ سومین سرطان شایع در جهان است.
- در سال 2020، حدود 1.93 میلیون مورد جدید سرطان روده بزرگ در سراسر جهان تشخیص داده شد.
- حدود 935000 نفر در سال 2020 بر اثر سرطان روده بزرگ جان خود را از دست دادند.
- در ایران، سرطان روده بزرگ دومین سرطان شایع در مردان و زنان است.
- سالانه حدود 26000 مورد جدید سرطان روده بزرگ در ایران تشخیص داده میشود.
- حدود 14000 نفر در سال بر اثر سرطان روده بزرگ در ایران جان خود را از دست میدهند.
امید به آینده:
با پیشرفتهای در زمینههای غربالگری، تشخیص و درمان، نرخ بقای افراد مبتلا به سرطان روده بزرگ به طور قابلتوجهی افزایش یافته است. در حال حاضر، 5 سال نرخ بقا برای all stages of colorectal cancer is 66%. With early detection and treatment, the 5-year survival rate for localized colon cancer is 90%.
مهمترین نکته:
سرطان روده بزرگ یک بیماری قابل پیشگیری و قابل درمان است. با غربالگری منظم، داشتن سبک زندگی سالم و مراجعه به پزشک در صورت مشاهده هرگونه علائم، میتوانید خطر ابتلا به این بیماری را به طور قابلتوجهی کاهش دهید و در صورت ابتلا، شانس خود را برای درمان موفقیتآمیز افزایش دهید.