کیست هموراژیک کیسهای پر از مایع خونی است که در تخمدان زنان تشکیل میشود. علت دقیق آن ناشناخته است اما عواملی مانند تخمکگذاری، اندومتریوز و التهاب لگن میتوانند در ایجاد آن نقش داشته باشند. علائم آن شامل درد ناگهانی لگن، حالت تهوع و خونریزی نامنظم است. تشخیص با معاینه لگن و سونوگرافی انجام میشود. درمان بسته به علائم و اندازه کیست با دارو، جراحی یا روشهای دیگر صورت میگیرد. پیشگیری قطعی وجود ندارد اما اقداماتی مانند استفاده از روشهای پیشگیری از بارداری و حفظ وزن سالم میتواند خطر ابتلا را کاهش دهد. مراجعه به پزشک در صورت مشاهده علائم ضروری است.
کیست هموراژیک چگونه رخ میدهد؟
کیست هموراژیک کیسهای پر از مایع است که در تخمدان زنان تشکیل میشود و به دلیل خونریزی داخل کیست، به رنگ قرمز یا قهوهای درآمده است. این نوع کیستها نسبتاً شایع هستند و میتوانند در هر سنی از زنان بارور رخ دهند، اما بیشتر در زنان بین 30 تا 40 سالگی دیده میشوند.
علل ایجاد کیست هموراژیک:
علت دقیق ایجاد کیست هموراژیک ناشناخته است، اما عوامل مختلفی میتوانند در ایجاد آن نقش داشته باشند، از جمله:
- تخمک گذاری: کیستهای فولیکولی که در طول تخمک گذاری تشکیل میشوند، شایعترین نوع کیستهایی هستند که میتوانند دچار خونریزی شوند.
- اندومتریوز: بافت اندومتر (لایه داخلی رحم) ممکن است در خارج از رحم، به خصوص در تخمدان ها، رشد کند و منجر به تشکیل کیستهای اندومتریوز شود که میتوانند خونریزی کنند.
- التهاب لگن: عفونت یا التهاب لگن میتواند باعث ایجاد کیستهای تخمدان شود که ممکن است دچار خونریزی شوند.
- جراحی یا آسیب قبلی تخمدان: جراحی یا آسیب قبلی به تخمدان میتواند منجر به تشکیل کیستهای تخمدان شود که ممکن است دچار خونریزی شوند.
- مصرف داروهای هورمونی: مصرف داروهای هورمونی مانند قرصهای ضد بارداری یا داروهای باروری میتواند خطر ابتلا به کیستهای تخمدان را افزایش دهد.
علائم کیست هموراژیک:
اکثر کیستهای هموراژیک هیچ علامتی ندارند و به طور تصادفی در معاینه لگن یا سونوگرافی کشف میشوند. با این حال، برخی از زنان ممکن است علائمی مانند:
- درد ناگهانی و شدید در ناحیه لگن یا شکم
- حالت تهوع و استفراغ
- نفخ
- خونریزی غیرطبیعی واژن
- درد هنگام مقاربت
- تمایل به دفع ادرار مکرر
- درد مقعد
تشخیص کیست هموراژیک:
پزشک میتواند با معاینه لگن و سونوگرافی واژینال یا شکمی کیست هموراژیک را تشخیص دهد. در برخی موارد، ممکن است آزمایش خون یا سایر آزمایشات تصویربرداری مانند MRI یا CT اسکن نیز لازم باشد.
درمان کیست هموراژیک:
درمان کیست هموراژیک به علائم، اندازه کیست و سابقه پزشکی بیمار بستگی دارد. در برخی موارد، کیستها به خودی خود از بین میروند. در موارد دیگر، ممکن است درمان با دارو، جراحی یا سایر روشها لازم باشد.
دارو:
- داروهای ضد درد برای تسکین درد
- داروهای ضد بارداری خوراکی برای جلوگیری از تشکیل کیستهای جدید
جراحی:
- لاپاراسکوپی: یک روش جراحی minimally invasive که در آن جراح از طریق چند برش کوچک در شکم، کیست را خارج میکند.
- لاپاراتومی: یک روش جراحی باز که در آن جراح از طریق یک برش بزرگتر در شکم، کیست را خارج میکند.
سایر روشها:
- آسپیراسیون سوزنی: در این روش، پزشک از یک سوزن نازک برای تخلیه مایع از کیست استفاده میکند.
- تخلیه و کاتتریزاسیون: در این روش، پزشک مایع را از کیست تخلیه کرده و یک لوله کوچک (کاتتر) را برای تخلیه بیشتر مایع در محل قرار میدهد.
پیشگیری از کیست هموراژیک:
هیچ راه مطمئنی برای پیشگیری از کیستهای هموراژیک وجود ندارد. با این حال، برخی از اقدامات میتوانند خطر ابتلا به آنها را کاهش دهند، از جمله:
- استفاده از روشهای پیشگیری از بارداری مانند قرصهای ضد بارداری
- حفظ وزن سالم
- ورزش منظم
- اجتناب از سیگار کشیدن
کیستهای هموراژیک معمولاً عارضهای ایجاد نمیکنند و با درمان مناسب به طور کامل از بین میروند. با این حال، در موارد نادری، ممکن است عوارضی مانند پارگی کیست، عفونت یا ناباروری ایجاد کنند.
اگر هر یک از علائم کیست هموراژیک را تجربه میکنید، مهم است که در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.